Demissionair premier Rutte is vandaag in Istanbul voor een bezoek aan de Turkse president Erdogan. Dat doet hij niet namens de Nederlandse regering, maar om te praten over zijn ambitie secretaris-generaal van de NAVO te worden. President Erdogan, die binnen de NAVO geregeld dwarsligt, kan Ruttes toekomstige carrière namelijk maken of breken.

Alleen Hongarije, Slowakije, Roemenië en Turkije moeten nog worden overtuigd van Ruttes geschiktheid voor de hoogste post binnen het bondgenootschap. Turkije is in dat rijtje, als een van de grootste NAVO-landen, de belangrijkste. En dus hangt hangt er veel af van de ontmoeting van vandaag.

Het bezoek aan Turkije is in veel opzichten anders dan gebruikelijk. Rutte komt niet met het regeringsvliegtuig, maar kocht zelf een vliegticket voor een gewone lijnvlucht. Hij is door Erdogan uitgenodigd in Istanbul, en niet in de hoofdstad Ankara, waar de regering zetelt.

De ontmoeting is op korte termijn georganiseerd en de exacte locatie is nog niet bekendgemaakt. Van de Rijksvoorlichtingsdienst reist niemand met de demissionair premier mee. Wel wordt hij in Istanbul begeleid door de Nederlandse ambassadeur.

Groen licht?

Verschillende bronnen in Ankara achten de kans groot dat Erdogan vandaag nog groen licht zal geven aan Ruttes kandidatuur, maar niks is zeker tot Erdogan het zegt. En geheel in zijn politieke stijl, wil Erdogan er wel iets voor terug.

Eerder liet de Turkse president al doorschemeren dat als Rutte zijn goedkeuring wil, hij vooral moet beloven de zorgen van Turkije over terrorisme serieus te nemen. Het gaat dan over de Koerdische PKK, waar Turkije al decennia mee in oorlog is. Daarnaast wil hij dat Rutte zich als NAVO-chef onpartijdig zal opstellen bij conflicten die Turkije heeft met andere NAVO-landen. Daarmee doelt Erdogan vooral op Griekenland en Cyprus.

"De NAVO is een van de weinige routes waarmee Erdogan druk kan uitoefenen op het westen," zegt Nienke van Heukelingen, Turkijedeskundige bij Instituut Clingendael. "Hij ziet zijn moment om garanties af te dwingen op onderwerpen die voor Turkije belangrijk zijn. Zoals hij dat ook deed met de toetreding van Finland en Zweden."

Lastige eisen

Erdogan is wel vaker een van de laatsten als het gaat om beslissingen die de NAVO aangaan. De kwestie rond het lidmaatschap van Zweden sleepte anderhalf jaar voort doordat Turkije dwarslag. De eisen die Erdogan aan Zweden stelde, waren vooral gerelateerd aan de interne strijd van Turkije met de Koerdische terreurgroep PKK.

Turkije is al jaren gefrustreerd over westerse steun aan Koerdische strijdgroepen in Noord-Syrië. Ook claimt Turkije dat Europese landen PKK-leden onderdak bieden. Ook in Nederland zijn Koerdische groepen actief, waarvan Turkije claimt dat ze gelieerd zijn aan de PKK. Daarnaast kent de relatie tussen Erdogan en Rutte dieptepunten, zoals toen Nederland in 2017 een Turkse minister verbood campagne te voeren in Rotterdam.

Toch ziet het er nu gunstig uit voor Rutte, zegt ook politiek analist Selim Koru. "Erdogan heeft een speciale positie voor Turkije weten af te dwingen binnen de NAVO, en hij heeft een goede verstandhouding met de huidige secretaris-generaal Stoltenberg", zegt hij. "Hij wil nu garanties dat bepaalde afspraken die zijn gemaakt over terrorisme en verkoop van wapens zullen blijven bestaan."

Erdogans zege

Kritiek op Turkse invasies in Noord-Syrië en militaire operaties in Noord-Irak zorgen regelmatig voor spanningen tussen Turkije en de rest van de NAVO. Ook de conflicten met Griekenland over maritieme wateren en de kwestie Cyprus blijven hete hangijzers.

Maar de NAVO heeft Turkije ook nodig, met het op een na grootste leger van het militaire bondgenootschap en z'n strategische ligging tussen Europa en het Midden-Oosten. En dat weet Erdogan volgens Koru heel goed. "Hij wil de voordelen van NAVO-lidmaatschap, maar hij wil niet dat westerse landen hem vertellen hoe hij zich moet gedragen. Hij wil niet worden behandeld als een paria."

En dus zal Rutte vandaag tijdens zijn gesprek met Erdogan bepaalde beloftes moeten doen in ruil voor Erdogans zegen. "In feite gaat Rutte op sollicitatiegesprek bij Erdogan", zegt Van Heukelingen. "

Erdogan en Rutte ontmoeten elkaar vrijdagmiddag. Naar verwachting volgt om half zeven Nederlandse tijd een gezamenlijke persconferentie.

Op scholen in heel Nederland is het vanaf vanmiddag meivakantie. En dat betekent dat er grote drukte wordt verwacht op wegen en luchthavens.

Persbureau ANP meldt dat de ANWB voor vandaag al een extra drukke avondspits verwacht, met name op de wegen rond de Veluwe en in Noord-Brabant. Waarschijnlijk is de meeste vertraging op de A2 en A27 van Utrecht naar het zuiden en op de A12 tussen Arnhem en de Duitse grens.

In het buitenland ontstaat naar verwachting de meeste vertraging op de A3 tussen Arnhem en het Duitse Oberhausen en in Oostenrijk op de A10 tussen Salzburg en Villach.

Luchthaven Schiphol verwacht deze vakantie 10 procent meer reizigers dan vorig jaar. Tot 12 mei zullen er zo'n 3,3 miljoen mensen vertrekken, overstappen of aankomen. Schiphol gaat daarbij gebruikmaken van nieuwe beveiligingsscanners die de doorstroom op de luchthaven moeten bevorderen.

Ook Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague Airport zeggen te zijn voorbereid op grote groepen vakantiegangers.

Meivakantie populair

De meivakantie duurt dit jaar op alle scholen van zaterdag 27 april tot en met zondag 5 mei. Scholen kunnen er echter voor kiezen om aan die week nog een week vast te plakken, wat op veel plekken ook gebeurt. Ook zijn er scholieren die deze week al hun eerste vakantieweek hadden.

Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) constateerde eerder deze week al dat de maand mei een populaire vakantiemaand is. Een op de vijf Nederlanders is van plan om dan weg te gaan. Ook reisbrancheorganisatie ANVR kwam twee maanden geleden met die conclusie. In januari waren er 9 procent meer boekingen voor de meivakantie dan een jaar eerder, toen januari volgens de branche ook al een topmaand was.

Investeringsfonds CVC gaat vandaag naar de beurs. Het bedrijf gaat aandelen verhandelen in Amsterdam, in de hoop om ruim een miljard euro aan investeringen op te halen.

Het fonds zelf is niet heel bekend, maar het is een hele grote speler in de financiële wereld. Het bedrijf heeft in ruim 120 bedrijven wereldwijd geïnvesteerd.

Onder de merken die onder CVC vallen, zijn parfumerieketen Douglas en theemerk Lipton. Dat laatste merk nam het fonds in 2021 over van Unilever. CVC heeft ook geïnvesteerd in diverse sportdivisies, zoals de Spaanse voetbalcompetitie en het vrouwentennis.

In Nederland heeft het fonds een meerderheidsaandeel in AnQore, een leverancier van chemicaliën gevestigd op het Chemelot-terrein in Geleen.

Eerder beursgang uitgesteld

CVC wilde al eerder naar de beurs in Amsterdam, maar dat werd uitgesteld vanwege de oorlog in Oekraïne en daarna de spanningen in het Midden-Oosten. De beurs was in die tijd onrustig en dat is geen gunstige situatie voor een bedrijf om geld op te halen.

Cosmeticaketen Douglas is zelf ook dit jaar de beurs op gegaan, in Frankfurt. Daar ging de beursgang niet als gehoopt, het bedrijf haalde minder geld op dan het wilde binnenhalen.