De Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht roepen hun studenten op om bangalijsten over studentes te verwijderen. Ze mailden vandaag een dringend verzoek daartoe, op verzoek van de slachtoffers.

"Deze situatie vraagt om een sterk signaal dat wij dit gedrag niet accepteren", laat het bestuur van de universiteit weten. "Daarom hebben we besloten om aanvullend op onze eerdere berichten en sancties richting het Utrechts Studenten Corps de uitzonderlijke stap te nemen om alle studenten te mailen."

De hogeschool noemt het maken en verspreiden van de lijsten "weerzinwekkend", schrijft RTV Utrecht. De Utrechtse onderwijsinstellingen benadrukken dat het strafbaar is om de lijsten te bezitten.

Smaad en/of laster

Vorige maand kwamen kort na elkaar twee lijsten naar buiten met daarop de namen, adressen, foto's en telefoonnummers van Utrechtse studentes. De eerste lijst kwam vanuit het Utrechts Studenten Corps. In de 'grietenpresentatie' werden ook vermeende seksuele activiteiten van studentes beoordeeld.

Twee Utrechtse mannen van 20 zijn aangehouden. Beiden zijn lid van de studentenvereniging. Ze worden verdacht van smaad en/of laster. De vereniging heeft verder enkele leden geschorst vanwege betrokkenheid bij het maken van de bangalijsten.

Zo'n twee weken na de eerste werd een tweede lijst verspreid. Het is nog onduidelijk door wie. In elk geval hebben de universiteit en hogeschool besloten het Utrechtse corps voorlopig niet meer te ondersteunen.

Een tekort aan bijen en andere bestuivers nekt wilde planten in de Nederlandse natuur. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit Leiden, Naturalis en het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) in een nieuwe studie. Ze hebben 87 jaar aan metingen op meer dan 365.000 plekken onderzocht.

Soorten die ooit algemene graslandbloemen waren, zoals de pinksterbloem, margriet, beemdkroon, knoopkruid en vele tientallen andere, zijn sterk achteruitgaan. Die bloemen verdwenen als eerste uit het boerenland. Oorzaken: overbemesting en het verdwijnen van vochtige hooilanden.

Maar ook in de overgebleven natuurlijke graslanden gaan de bloemen sterk achteruit. Die achteruitgang heeft meerdere oorzaken, waaronder stikstofvervuiling en verdroging van het landschap.

Onbestoven bloemen

Daar komt achteruitgang door afname van bestuiving bovenop, vertelt hoofdonderzoeker Kaixuan Pan van de Universiteit Leiden aan de NOS. "Tussen 1930 en 2017 is het aantal door insecten bestoven planten gemiddeld met ruim een zesde afgenomen. Deze achteruitgang vormt een bedreiging voor de stabiliteit van het ecosysteem en de voedselzekerheid."

Planten die afhankelijk zijn van insecten maken vaak kleurrijke bloemen, met nectar en stuifmeel. Als dat stuifmeel niet wordt uitgewisseld door insecten, vormen zich vaak geen (vruchtbare) zaden en kan de plant zich dus niet uitzaaien. De plek wordt vervolgens ingenomen door planten die bestoven worden door de wind, zoals grassen. Dat is een veel kleiner deel van de plantenrijkdom: mondiaal is zo'n 90 procent van alle planten voor bestuiving (deels) afhankelijk van insecten, waaronder ook veel voedselgewassen.

Neerwaartse spiraal

Onderzoeksleider Geert de Snoo van NIOO-KNAW vindt de afnemende bloembestuiving extra zorgwekkend, omdat het kan leiden tot een vicieuze cirkel. Insecten gaan op hun beurt namelijk mede achteruit door afname van het aanbod van nectar en (geschikt) stuifmeel in het landschap. Kort gezegd: minder bijen is minder bloemen, is nog minder bijen. "Dit lijkt sterk op een neerwaartse spiraal", zegt De Snoo.

Die zorg heeft ook Hans de Kroon, hoogleraar plantecologie van de Radboud Universiteit. "Planten en insecten zijn onderling afhankelijk." De Kroon is niet betrokken bij het nieuwe onderzoek, maar leidde eerder een insectenstudie die in 2017 insloeg als een bom: in natuurgebieden bleek het aantal vliegende insecten in 27 jaar tijd met maar liefst 76 procent te zijn afgenomen.

"We dreigen te vergeten wat normaal is", zegt De Kroon. "Dat geldt ook op bloemrijke plekken: er hoort daar meer te vliegen dan je nu nog kunt waarnemen. Dat komt doordat elders in het landschap grote aantallen insecten verdwijnen."

Een onderzoeksteam onder leiding van NIOO-KNAW publiceerde eerder een 'masterplan' voor insectenherstel. Dat bepleit een reeks gelijktijdige maatregelen, waaronder herstel van kleinschalige diversiteit in het landschap en een afname van het gebruik van landbouwgif, een andere belangrijke veroorzaker van insectensterfte.

"De grote kunst is uiteindelijk om weer in een positieve spiraal te komen", besluit De Kroon.

Nergens in Nederland geldt nog een ophokplicht voor pluimvee. Alleen in de Gelderse Vallei en de Limburgse Peel was die maatregel om verspreiding van vogelgriep te voorkomen nog van kracht, maar demissionair minister Adema heeft de verplichting ook daar ingetrokken. Ook de plicht om vogels af te schermen vervalt.

Sinds december zijn er in Nederland geen uitbraken meer geweest op pluimveebedrijven. Bij wilde vogels in zowel Nederland als in de rest van Europa zijn nog maar weinig besmettingen. De deskundigen die het ministerie van Landbouw adviseren, denken dat er maar een kleine kans is op nieuwe besmettingen op bedrijven.

Het ministerie waarschuwt wel dat het virus nog steeds aanwezig is en dat met de vogeltrek nieuwe varianten kunnen worden meegebracht. Daarom blijft het de situatie in de gaten houden. Landbouw roept pluimveehouders op alert te blijven en mogelijke verdenkingen te melden. Als de situatie verandert, kunnen er opnieuw beperkende maatregelen komen.