De Argentijnse regering wil dat de Iraanse minister van Binnenlandse Zaken wordt aangehouden. Ahmad Vahidi is volgens Argentinië verantwoordelijk voor de aanslag in 1994 op een Joods cultureel centrum in de hoofdstad Buenos Aires. Daarbij kwamen 94 mensen om het leven en raakten nog eens 300 mensen gewond.

Vahdi was destijds verantwoordelijk voor de Quds-brigade, de speciale afdeling van de Iraanse Revolutionaire Garde die verantwoordelijk is voor bijzondere militaire operaties in het buitenland. In die hoedanigheid zou hij volgens Argentinië de opdracht hebben gegeven voor de aanslag.

Buitenlandse reis

Het verzoek van Argentinië komt op een opvallend moment, omdat de Iraanse minister deze dagen met een delegatie een bezoek zou brengen aan Pakistan en Sri Lanka. Die landen hebben van de internationale politieorganisatie Interpol het verzoek gekregen om hem aan te houden, maar ze zijn niet verplicht om dat te doen.

Het is niet duidelijk of dat aan de orde is, omdat het Iraanse persbureau Irna schrijft dat Vahidi vandaag in Iran was. Het is onbekend of hij eerder is teruggekomen van de reis of dat hij helemaal niet is vertrokken.

Het Argentijnse verzoek komt twee weken na een uitspraak van de hoogste rechter in het land, die bepaalde dat Iran verantwoordelijk is voor het bloedbad.

Bij de aanslag op 18 juli 1994 liet een zelfmoordterrorist in Buenos Aires een zware bom afgaan die in een bestelbus lag. De bus was geparkeerd in het belangrijkste gebouw van de Joodse gemeenschap van de stad. Er volgde een enorme explosie, waardoor het gebouw van zeven verdiepingen helemaal werd verwoest. Vrijwel alle slachtoffers waren Joods. Het is nog steeds de dodelijkste aanslag in de Argentijnse geschiedenis.

Hezbollah

Argentinië, maar ook de Verenigde Staten en Israël, houden terreurorganisatie Hezbollah verantwoordelijk voor de aanslag. Op de achtergrond zou Iran een belangrijke rol hebben gespeeld als opdrachtgever. Hezbollah en Iran hebben altijd ontkend er iets mee te maken te hebben en tot een veroordeling kwam het nooit.

Dat had waarschijnlijk te maken met de politieke situatie in Argentinië. Verschillende presidenten zouden het onderzoek naar de aanslag hebben gefrustreerd. President Menem, die in 1994 aan de macht was, zou Iraanse steekpenningen hebben gekregen. Zijn toenmalige chef inlichtingen is in die zaak veroordeeld. Later had het onderzoek geen prioriteit omdat Argentinië en Iran op economisch gebied de banden wilden aanhalen.

De parlementaire enquête naar de aanpak van de coronacrisis gaat naar verwachting 2,5 jaar duren, iets korter dan een eerdere onderzoeksopzet. Dat heeft VVD-Kamerlid Daan de Kort, voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie, gezegd in zijn toelichting op het onderzoek.

"We weten allemaal hoeveel impact corona heeft gehad. Als je alle aspecten zorgvuldig wilt onderzoeken is daar tijd voor nodig", zegt De Kort. "En we gaan ook onderzoeken hoe er wordt omgegaan met critici op het proces en of de besluitvorming van het kabinet en de Tweede Kamer wel zorgvuldig is geweest."

Belangrijke onderzoeksvragen zijn op welke manier de politiek afwegingen heeft gemaakt tussen het belang van volksgezondheid en andere maatschappelijke belangen. Ook wordt er gekeken naar hoe er met grondrechten werd omgegaan en welke rol de zorgsector had in het besluitvormingsproces.

De enquêtecommissie begint met dossieronderzoek, dat duurt tot februari 2025. Daarna volgen besloten voorgesprekken met politici, deskundigen en andere betrokkenen. Vanaf december 2025 beginnen de openbare verhoren. Pas een jaar later zal het eindrapport verschijnen. Daar komen ook aanbevelingen voor de toekomst in te staan.

Kritisch

Aan het onderzoek doen Kamerleden van zes partijen mee. Naast De Kort zijn dat Anita Pijpelink (GL-PvdA), Peter Smitskam (PVV), Rosanne Hertzberger (NSC), Claudia van Zanten (BBB) en Pepijn van Houwelingen (FvD). Hertzberger en Van Houwelingen lieten zich tijdens de coronacrisis kritisch uit over de beperkende maatregelen en het vaccinatiebeleid.

Van Houwelingen is door zijn partij speciaal teruggehaald naar de Kamer voor de eerste zes maanden van de parlementaire enquête. Zijn collega Freek Jansen heeft tijdelijk zijn Kamerzetel afgestaan. Wanneer Van Houwelingen precies vertrekt en wie van de drie FvD-Kamerleden hem dan opvolgt is nog niet bekend.

De zes commissieleden hebben hun onderlinge werkafspraken op papier gezet, bijvoorbeeld over het omgaan met vertrouwelijke stukken. De Kort: "De leden van de commissie moeten zich gedurende de onderzoeksperiode neutraal en betrouwbaar opstellen. Het is ook belangrijk dat de leden een bepaald commitment met elkaar uitspreken."

In Rotterdam is een man opgepakt die wordt verdacht van ondergronds bankieren met in totaal 45 miljoen euro. Hij werd eerder deze maand al aangehouden, meldt het Openbaar Ministerie. Ook zijn vrouw en een minderjarig familielid worden verdacht van witwassen.

De autoriteiten kwamen de man van 47 op het spoor in een onderzoek naar berichten van het versleutelde communicatieplatform Sky ECC. Daaruit bleek dat een persoon met drugshandelaren communiceerde over geldoverdrachten. De verdachte ontving ook foto's van partijen drugs. Dat was in 2020 en 2021.

De man kon vervolgens gekoppeld worden aan een onderzoek naar een toko in Rotterdam, waar gebruikgemaakt kon worden van ondergronds bankieren. Daarvoor werden eerder deze maand twee mensen opgepakt.

Printscreens

Ook zijn bij de toko mobiele telefoons in beslag genomen. Op een van die telefoons zijn berichten van de 47-jarige Rotterdammer en zijn vrouw gevonden. Daarin werden onder meer foto's van bankbiljetten en printscreens van geplande geldoverdrachten gedeeld. Volgens het OM gingen de geldoverdrachten ook na 2021 door.

Ondergronds bankieren is een vorm van georganiseerde misdaad. Op deze manier wordt crimineel geld verplaatst binnen een netwerk van ondergrondse bankiers en geldmakelaars. Het kan bijvoorbeeld gaan om contant geld dat wordt omgezet in cryptovaluta.

Zo kunnen grote partijen drugs worden betaald en ook corrupte douaniers of uitvoerders van liquidaties. Bovendien kunnen drugsbazen ongezien veel geld uitgeven in het buitenland door gebruik te maken van een ondergronds banksysteem.