Het Britse Lagerhuis heeft een belangrijke stap genomen om tabak uiteindelijk te verbieden in het land. Een merendeel van het Britse parlement stemde in om een wetsvoorstel naar de volgende fase te laten gaan. Volgens deze plannen mogen mensen die in 2009 of later zijn geboren dan geen tabaksproducten, zoals sigaretten en vapes, meer kopen.

In het voorstel staat ook dat de leeftijd voor het kopen van tabak elk jaar met een jaar wordt verhoogd, om zo te voorkomen dat de huidige generatie jongeren begint met roken. Daarnaast kunnen smaken en verpakkingen van tabaksproducten gereguleerd worden. Winkels die zich niet aan de wet houden, kunnen dan ook een boete krijgen van 100 pond, omgerekend zo'n 117 euro.

Conservatieven

Het voorstel is afkomstig van de conservatieve Britse premier Rishi Sunak. Vorig jaar maakte hij op een partijcongres bekend dat hij een rookvrije generatie wilde creëren. Een deel van zijn achterban reageerde negatief op zijn plannen, zoals oud-premier Liz Truss. Volgens haar druist het voorstel in tegen de geest van de Conservatieve Partij en is het betuttelend. "Het is belangrijk om jongeren te beschermen totdat ze zelf beslissingen kunnen nemen, maar het is onzin om te denken dat we volwassenen tegen zichzelf kunnen beschermen", aldus Truss.

Conservatieve parlementsleden mochten van Sunak "vrij kiezen", dat houdt in dat ze niet met de regering mee hoefden te stemmen. Minister voor Vrouwen en Gelijkheid en staatssecretaris van Economische Zaken Kemi Badenoch heeft tegengestemd. Volgens haar creëren deze plannen ongelijkheid. "Mensen die een dag na elkaar zijn geboren, zullen permanent andere rechten hebben."

Ondanks de reacties uit zijn eigen partij stemde het merendeel van het parlement om door naar de volgende fase te gaan met het wetsvoorstel. 383 parlementsleden stemden voor en 67 stemden tegen. Het grootste gedeelte van de tegenstemmers was afkomstig uit de Conservatieve Partij.

Verdere stappen

Of het wetsvoorstel uiteindelijk wordt aangenomen, is nog niet zeker. Er zijn nog een aantal stemrondes bij zowel het Lagerhuis als het Hogerhuis voordat de wet op het bureau van koning Charles eindigt. In die rondes kunnen er nog allerlei wijzigingen worden aangebracht aan de plannen. Als het voorstel doorgaat naar het Hogerhuis, zal de laatste stemronde naar verwachting rond juni plaatsvinden.

Eerdere poging

Het Verenigd Koninkrijk is niet het eerste land dat een rookvrije generatie wil creëren met vergaande maatregelen. Nieuw-Zeeland maakte eerder dergelijke wetten. Zo mochten jongeren die in 2022 14 zouden worden nooit meer legaal sigaretten mogen kopen. Ook daar zou de leeftijdsgrens voor tabak vanaf het jaar dat zij 18 worden elk jaar met een jaar omhoog gaan.

Maar de nieuwe conservatieve premier Luxon zei dat hij een streep door wil zetten door het levenslange rookverbod.

Het Groninger gasveld gaat definitief dicht. Dat is duidelijk nu de Eerste Kamer heeft ingestemd met een wet die de sluiting regelt.

Begin deze maand leek het er nog op dat de senaat de behandeling van de wet zou uitstellen vanwege vragen over de leveringszekerheid. Dat leidde tot ongeloof in Groningen en een boze staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw), die zei zo'n uitstel "niet te zullen meemaken".

Maar nu is het besluit er dan toch; de zorgen om de leveringszekerheid zijn bij de politici niet weg, maar een meerderheid van de partijen wil het vertrouwen van de Groningers niet opnieuw schaden. Deze week zal er nog een officiële ondertekening van de wet zijn, zei staatssecretaris Vijlbrief. Na publicatie van de wet in het Staatsblad zal de sluiting per 1 mei dan officieel kunnen zijn.

Een zichtbaar geëmotioneerde Peter Rozema van het Groninger Gasberaad woonde het debat bij en sprak na afloop van een "historisch moment". Rozema: "Er moet nog heel veel gebeuren voor heel veel mensen, maar dit is hoopvol. Heel veel mensen hebben hier wakker van gelegen en nu is het eindelijk zover."

De Groningse gedeputeerde Suzan Top was ook aanwezig bij het debat en zei "bijna niet te geloven dat het echt zo is na al die jaren. Het moet nog even indalen." Top: "Het duurde te lang, maar eindelijk is het dan zover. Nu deze stap is gezet, kunnen we echt aan herstel van vertrouwen werken."

Leveringszekerheid

SP-senator Van Apeldoorn noemde het besluit "historisch", maar vindt dat de putten nu wel echt dicht moeten. "Beton erin en deksel erop", zei hij.

Juist daar zit de angst van andere partijen, met name vanwege de leveringszekerheid. JA21, 50Plus en Forum voor Democratie stemden onder meer om die reden tegen de sluiting. Ze vinden het definitief sluiten van de putten te riskant.

JA21-senator Baumgarten sprak van een emotioneel besluit, dat volgens hem boven logica gaat. "Ik sta hier voor het landsbelang", zei hij. Volgens hem krijgt Nederland ooit spijt van het onklaar maken van de gasputten. Dat schoot SP-senator Van Apeldoorn in het verkeerde keelgat: "U doet nog steeds of het gas boven de Groningers gaat. De veiligheid van hen is ook het landsbelang."

Boren onder Noordzee

Staatssecretaris Vijlbrief kreeg in het debat veel vragen over de leveringszekerheid in de toekomst. Het debat oogde zo ook als een debat over energiezekerheid.

De toevoer van Russisch gas via een pijpleiding viel na de inval in Oekraïne weg. Zonder gas uit Groningen is Nederland voor zo'n 75 procent afhankelijk van Noors gas via een pijpleiding en lng (vloeibaar gas) dat wordt aangevoerd via schepen. Die komen uit onder meer de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Rusland en Qatar.

Meerder partijen wezen op de zorgen over beschikbaarheid en betaalbaarheid van gas vanwege de oorlogen en koude winters. De Eerste Kamer vroeg dan ook om toezeggingen van Vijlbrief voor meer vergunningen voor de terminal in Eemshaven voor vloeibaar gas. Verder werd in de Tweede Kamer vandaag een voorstel aangenomen dat het kabinet verplicht een jaarlijks te behalen vulgraad voor de gasopslagen vast te stellen.

Ook nam de Kamer een VVD-voorstel aan dat het kabinet oproept snel meer gas op de Noordzee te gaan winnen. Het kabinet zou daarvoor een akkoord moeten sluiten met bedrijven die willen investeren in de gaswinning op zee.

VVD-Kamerlid Erkens wees erop dat dit veel schoner is dan het geïmporteerde schaliegas en dat dit leidt tot minder afhankelijkheid van landen als Qatar.

Zes kinderdagverblijven in de regio Brainport (Eindhoven en Zuidoost-Brabant) gaan de partners van expats inzetten om het personeelstekort in de kinderopvang aan te pakken. Het gaat om een proef waaraan veertien vrouwen meedoen.

De deelnemers gaan een opleiding van vier maanden volgen. "Er is in de kinderdagopvang een grote behoefte aan geschoold personeel. De vrouwen van de expats zijn erg gemotiveerd om aan de slag te gaan", zegt Lara Poulson, docent en projectleider van het Summa College in Eindhoven.

De vrouwen worden opgeleid tot groepshulp in de kinderopvang. Naast hun studie gaan ze acht uur per week aan de slag bij een kinderdagverblijf in of bij Eindhoven.

Een van de deelnemers is Divya Madhuri Reddy. Ze woont al negen jaar in Nederland en wil graag aan de bak. "Ik ben kinderverpleegkundige, maar ik was alleen maar thuis. Ik vond dat niet goed, want ik wil werken", zegt ze tegen Omroep Brabant.

Ook de Amerikaanse Amanda Flynn doet mee aan het leerwerktraject. Haar man werkt bij ASML. "Ik vind het geweldig dat ik nu kan werken." Ze heeft psychologie gestudeerd en werkte in Boston bij een jongerenopvang.

De cultuurverschillen vallen haar nu al op. "Bij ons zijn kinderdagverblijven chaotischer. Het valt me op hoeveel socialer de kinderen hier zijn. Ze helpen elkaar, zijn bezorgd voor elkaar."

Taal

Om in de kinderopvang te kunnen werken, moeten de vrouwen Nederlands spreken. "Ze spreken voornamelijk Engels en we hebben nu vooral Nederlandstalige kinderopvang. Ze krijgen hier op school veel Nederlandse les. En in de groepen spreken we zoveel mogelijk Nederlands zodat ze taal leren", zegt Hanneke van Loon van een kinderopvangorganisatie.

Als de pilot succesvol blijkt, wordt deze mogelijk uitgebreid naar andere sectoren, zoals de zorg.