De omstreden zakenman Gerard Sanderink moet per direct ruim 91 miljoen euro betalen aan het door hem opgerichte IT-bedrijf Centric. De Amsterdamse rechtbank heeft dat vanmiddag bepaald. Sanderink had juist 30 miljoen euro geëist van Centric, maar werd in het ongelijk gesteld.

Het conflict draait om een lening van 80 miljoen euro. In de tijd dat Sanderink nog zelf de baas was bij Centric, had hij dat bedrag als dividend laten uitkeren aan zijn holding Sanderink Investments. De uitkering werd twee jaar later omgezet in een lening, omdat juristen bang waren dat de dividenduitkering mogelijk nadelig zou kunnen zijn voor Sanderinks andere bedrijf Strukton. Dat had namelijk coronasteun ontvangen. Een van de voorwaarden van de coronasteun was dat verwante bedrijven geen dividend mochten uitkeren.

Tijdens de rechtszaak bleek dat Sanderink ervan uitging dat hij het geld niet terug hoefde te betalen, schrijft RTV Oost. Hij eiste bovendien dertig miljoen euro extra dividend op.

Maar het huidige bestuur van Centric eiste de 80 miljoen plus rente en kosten, in totaal iets meer dan 91 miljoen, terug en krijgt nu gelijk van de rechtbank. Sanderink moet per direct betalen, ook een hoger beroep tegen dit vonnis houdt de betalingsverplichting niet tegen, aldus de rechtbank.

Financiële noodtoestand

Sanderink stelde eerder dat hij in een "financiële noodtoestand" zou komen, als hij zou moeten betalen. De rechtbank acht die angst van Sanderink aannemelijk, "gezien het feit dat dividenduitkering van Centric de enige voornaamste inkomstenbron van Sanderink is".

Maar de rechters zien ook dat de gevallen Twentse zakenman al ruim een jaar "in verzuim is". "En uit niets blijkt dat hij binnen afzienbare tijd alsnog in staat zal zijn om aan de vordering te voldoen."

Omstreden

Sanderink gaf jarenlang leiding aan grote bedrijven, zoals Centric en het bouw- en spoorbedrijf Strukton. Bij beide bedrijven is hij alle zeggenschap kwijt. Bij Centric werd hij in 2022 onteigend. Hij kwam toen geregeld in het nieuws met allerlei procedures tegen zijn ex-vrouw die ook in dienst was van Centric. In dat conflict betrok hij ook het bedrijf, waarna drie bestuurders opstapten.

Bij Strukton nam de raad van commissarissen vorig jaar de leiding over "in het belang van de ondernemingen, medewerkers en andere belanghebbenden". Het ging toen niet alleen om zijn grillige manier van leidinggeven. Sanderink werd samen met andere oud-directieleden van Strukton ook verdacht van omkoping bij een groot bouwproject in Saudi-Arabië.

Sanderink viel ook op door zijn relatie met Rian van Rijbroek, die zich voordoet als cyberdeskundige.

De Argentijnse regering wil dat de Iraanse minister van Binnenlandse Zaken wordt aangehouden. Ahmad Vahidi is volgens Argentinië verantwoordelijk voor de aanslag in 1994 op een Joods cultureel centrum in de hoofdstad Buenos Aires. Daarbij kwamen 94 mensen om het leven en raakten nog eens 300 mensen gewond.

Vahdi was destijds verantwoordelijk voor de Quds-brigade, de speciale afdeling van de Iraanse Revolutionaire Garde die verantwoordelijk is voor bijzondere militaire operaties in het buitenland. In die hoedanigheid zou hij volgens Argentinië de opdracht hebben gegeven voor de aanslag.

Buitenlandse reis

Het verzoek van Argentinië komt op een opvallend moment, omdat de Iraanse minister deze dagen met een delegatie een bezoek zou brengen aan Pakistan en Sri Lanka. Die landen hebben van de internationale politieorganisatie Interpol het verzoek gekregen om hem aan te houden, maar ze zijn niet verplicht om dat te doen.

Het is niet duidelijk of dat aan de orde is, omdat het Iraanse persbureau Irna schrijft dat Vahidi vandaag in Iran was. Het is onbekend of hij eerder is teruggekomen van de reis of dat hij helemaal niet is vertrokken.

Het Argentijnse verzoek komt twee weken na een uitspraak van de hoogste rechter in het land, die bepaalde dat Iran verantwoordelijk is voor het bloedbad.

Bij de aanslag op 18 juli 1994 liet een zelfmoordterrorist in Buenos Aires een zware bom afgaan die in een bestelbus lag. De bus was geparkeerd in het belangrijkste gebouw van de Joodse gemeenschap van de stad. Er volgde een enorme explosie, waardoor het gebouw van zeven verdiepingen helemaal werd verwoest. Vrijwel alle slachtoffers waren Joods. Het is nog steeds de dodelijkste aanslag in de Argentijnse geschiedenis.

Hezbollah

Argentinië, maar ook de Verenigde Staten en Israël, houden terreurorganisatie Hezbollah verantwoordelijk voor de aanslag. Op de achtergrond zou Iran een belangrijke rol hebben gespeeld als opdrachtgever. Hezbollah en Iran hebben altijd ontkend er iets mee te maken te hebben en tot een veroordeling kwam het nooit.

Dat had waarschijnlijk te maken met de politieke situatie in Argentinië. Verschillende presidenten zouden het onderzoek naar de aanslag hebben gefrustreerd. President Menem, die in 1994 aan de macht was, zou Iraanse steekpenningen hebben gekregen. Zijn toenmalige chef inlichtingen is in die zaak veroordeeld. Later had het onderzoek geen prioriteit omdat Argentinië en Iran op economisch gebied de banden wilden aanhalen.

De parlementaire enquête naar de aanpak van de coronacrisis gaat naar verwachting 2,5 jaar duren, iets korter dan een eerdere onderzoeksopzet. Dat heeft VVD-Kamerlid Daan de Kort, voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie, gezegd in zijn toelichting op het onderzoek.

"We weten allemaal hoeveel impact corona heeft gehad. Als je alle aspecten zorgvuldig wilt onderzoeken is daar tijd voor nodig", zegt De Kort. "En we gaan ook onderzoeken hoe er wordt omgegaan met critici op het proces en of de besluitvorming van het kabinet en de Tweede Kamer wel zorgvuldig is geweest."

Belangrijke onderzoeksvragen zijn op welke manier de politiek afwegingen heeft gemaakt tussen het belang van volksgezondheid en andere maatschappelijke belangen. Ook wordt er gekeken naar hoe er met grondrechten werd omgegaan en welke rol de zorgsector had in het besluitvormingsproces.

De enquêtecommissie begint met dossieronderzoek, dat duurt tot februari 2025. Daarna volgen besloten voorgesprekken met politici, deskundigen en andere betrokkenen. Vanaf december 2025 beginnen de openbare verhoren. Pas een jaar later zal het eindrapport verschijnen. Daar komen ook aanbevelingen voor de toekomst in te staan.

Kritisch

Aan het onderzoek doen Kamerleden van zes partijen mee. Naast De Kort zijn dat Anita Pijpelink (GL-PvdA), Peter Smitskam (PVV), Rosanne Hertzberger (NSC), Claudia van Zanten (BBB) en Pepijn van Houwelingen (FvD). Hertzberger en Van Houwelingen lieten zich tijdens de coronacrisis kritisch uit over de beperkende maatregelen en het vaccinatiebeleid.

Van Houwelingen is door zijn partij speciaal teruggehaald naar de Kamer voor de eerste zes maanden van de parlementaire enquête. Zijn collega Freek Jansen heeft tijdelijk zijn Kamerzetel afgestaan. Wanneer Van Houwelingen precies vertrekt en wie van de drie FvD-Kamerleden hem dan opvolgt is nog niet bekend.

De zes commissieleden hebben hun onderlinge werkafspraken op papier gezet, bijvoorbeeld over het omgaan met vertrouwelijke stukken. De Kort: "De leden van de commissie moeten zich gedurende de onderzoeksperiode neutraal en betrouwbaar opstellen. Het is ook belangrijk dat de leden een bepaald commitment met elkaar uitspreken."